Patent ve Faydalı Model Nedir, Farkları Nelerdir?

Ticarette değer yaratmak, kalıcı olmak ve hızlı büyümenin en önemli yollarından biri, kendi ürün ve çözümlerini yaratmaktan geçiyor. Şirketlerin kendi buluşlarını korumak ve ticari olarak değerli hale getirmek için bazı ödevleri bulunuyor. Bu noktada karşımıza patent ve faydalı model kavramları çıkıyor. Peki patent ve faydalı model nedir? Bu yazımızda bu soruya yanıt arıyor ve farklarını anlatıyoruz.

Tasarlamak, geliştirmek ve üretmek için aylarca hatta bazen yıllarca zaman, emek ve para harcadığınız bir ürünün, başkaları tarafından izinsiz üretilmesini ve satılmasını istemezsiniz. Ancak bu ürünle ilgili tüm hakların size ait olduğunu iddia edebilmeniz için elinizde bir belge olması gerekir. Bu da markanızı tescil ettirmek veya geliştirdiğiniz ürünle ilgili patent almakla mümkündür.

Patent ve Faydalı Model Nedir?

Teknolojik gelişmeler, dünyadaki küreselleşme hızı ve markalaşmanın günden güne daha önemli hale gelmesi; küçük, orta ve büyük ölçekli tüm işletmelerin marka tescili ve patent alma konularıyla yakından ilgilenmesine yol açmıştır. Ülkemizdeki marka tescil başvuruları da 1990’lı yıllarda, yılda 15.000 civarında iken 2011 yılında 100.000’i geçmiştir.

Patent nedir?

Patentin sözlük anlamı “buluş belgesi”dir. Buluş, tarım dahil sanayideki teknik bir problemin çözümü olarak tanımlanabilir. Buluşun, teknik bir soruna teknik bir çözüm getiriyor olması, sanayiye uygulanabilir ve seri üretime esas olması beklenir. Ayrıca, herkesin düşünebileceği kadar sıradan olmaması, yani önemli bir yaratıcılık etkinliği sonucunda ortaya çıkmış olması gerekir. Bir buluş sahibine devlet tarafından verilen bir patent, buluş sahibinin izni olmadan başkalarının bu buluşu üretmesini, kullanmasını veya satmasını belirli bir süre boyunca engelleme hakkı verir. Patentli bir buluş, buluş sahibinin mülkiyeti haline gelir ve bu hak çerçevesinde;

• Buluşu kendisi kullanabilir
• Buluşun kullanımı için başkalarına izin verebilir (lisans)
• Buluşu izinsiz kullananların önlenmesi için yasal yollara başvurabilir.

Faydalı Model nedir?

Faydalı model, Türkiye’de ve dünyada yeni olan ve sanayiye uygulanabilen buluşların sahiplerine belirli bir süre (10 yıl), bu buluş konusu ürünü üretme ve pazarlama hakkının tanınmasıdır.
Yurt içinde, geliştirmiş oldukları yeni ürünler için daha az maliyetle koruma elde etmek isteyen buluş sahipleri için tavsiye edilebilecek bir sistemdir.

Faydalı model, kimyasal maddeler ve yöntemler hariç patente konu olabilecek teknik gelişmeye sahip bütün ürünler için verilebilir. Faydalı model başvurusu için dikkat edilecek en önemli husus, yeni olmayan ürünler için başvuru yapılmaması gerektiğidir. Yeni olmayan ürünler için başvuru yapılıp faydalı model belgesi alınsa dahi, ürünün yeni olmadığının üçüncü kişilerce ispatlanabilmesi durumunda mahkeme yolu ile belgenin iptali söz konusudur.

Patent almak için nereye başvurmak gerekir?

Ülkemizde patent verme konusunda tek yetkili kurum Türk Patent Enstitüsü’dür. Başvurular elden, posta yoluyla veya internet üzerinden yapılabilir.

Başvuruyla ilgili ayrıntılı bilgi http://www.tpe.gov.tr adresinde yer almaktadır.