Tevkifatlı fatura nedir, nasıl hesaplanır?

Muhasebe ve vergi faaliyetleri içinde önemli bir yere sahip olan tevkifatlı fatura konusunu bu yazımızda ayrıntılı biçimde işliyoruz. Öncelikle tevkifat sözcüğünün açıklamasını paylaştığımız yazımızda, tevkifat türlerini ve tevkifatlı faturayı inceliyoruz. Tevkifatlı fatura nasıl hesaplanır, hangi işlemlerde tevkifat uygulanır ve Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından açıklanan resmi bilgiler çerçevesinde KDV Tevkifat Uygulaması hakkında tüm ayrıntıları bu yazımızda sunuyoruz.

Tevkifat nedir?

Öncelikle tevkifat sözcüğüne açıklık getirmekte fayda var. Tevkifat, Türk Dil Kurumu’nun tanımına göre “para konusundaki kesintiler” şeklinde açıklanıyor. Elbette vergisel bakımdan baktığımızda tevkifat sözcüğünün bölüşme ve kesinti yapma işlemlerini açıkladığını görüyoruz.

Vergi açısından tevkifat

Bilindiği gibi devletin aldığı Katma Değer Vergisi (KDV), satıcı ve aşıcı arasında bölüşülüyor. Bu sayede vergi daha düzenli ve adil biçimde toplanabiliyor. Vergisel açıdan baktığımızda karşımıza iki tür tevkifat çıkıyor. Gelir vergisi ve KDV tevkifatı olarak açıklayabiliriz. Gelir vergisi tevkifatı, “Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. maddesinde sayılan gelir türleri üzerinden Bakanlar Kurulu tarafından belirlenen oranlarda yapılan kesinti olarak” açıklanabilir. Gelir vergisi tevkifat oranlarının en günce halini Gelir İdaresi Başkanlığı’nın (GİB) “Gelir Vergisi Tevkifat Oranları” bölümünde bulmak mümkün.

KDV tevkifatındaki durumu ise şöyle açıklayabiliriz: Belirli malların alımı, satımı veya hizmet bedeli üzerinden hesaplanan KDV’nin katma değer vergisinin alıcılardan bazen tamamı bazen de kanunda belirlenen oranda kesinti yapılarak satıcı yerine vergi dairesine (vergi sorumlusu sıfatıyla) beyan edilmesi ve ödenmesidir.

Tevkifatlı fatura nedir?

İşte bu noktada, asıl konumuz olan tevkifatlı fatura nedir sorusu karşımıza çıkıyor. Genel ve anlaşılır bir açıklama getirmek gerekirse; aslına bakarsanız tevkifatlı fatura, normal ve irsaliyeli faturadan farklı değildir. Sadece tevkifatlı faturadaki vergi, alıcı ile satıcı arasında bölüştürülerek her ikisinden de alınır. Bu sayede KDV sorumluluğu, alıcı ile satıcı arasında yarı yarıya paylaştırılmış olur.

Tevkifatlı fatura nasıl hesaplanır?

Diyelim ki elimizde 1.000 TL tutarında bir satış faturası var. Bu faturaya %18 oranında KDV eklediğimizde bu verginin 180 TL, genel toplam ise 1.180 TL olacaktır. Yani satıcının 180 TL KDV ödemesi gerekecek.

Şayet bu faturada tevkifat oranı söz konusu olursa; yarı yarıya bir oranda 90 TL’lik bir KDV tutarı ortaya çıkar. Bu durumda KDV’nin 90 TL’lik tutarı satıcıya, kalan 90 TL’lik KDV tutarı ise alıcıya ait olur.

Elbette tevkifat oranları değişiklik gösterebilir. Tevkifatlı fatura talep edildiğinde, uygulanacak oran mutlaka sorulmalıdır. Yarı yarına olduğu gibi, 9/10 gibi bir oran da uygulanabilir.

Tevkifat uygulanabilecek işlemler

Şüphesiz tevkifatlı fatura her ürün ve hizmet satışında uygulanmaz. Bakanlar Kurulu’nca belirlenen işlemler için tevkifat uygulanabilir. Tevkifat uygulanabilen hizmetlerin öne çıkanlarını şöyle listeleyebiliriz:

• Bir takım yapım işleri ve bunlara ilişkin mühendislik-mimarlık hizmetleri
• Temizlik, bahçe ve çevre bakım hizmetleri
• Özel güvenlik hizmetleri
• Makine, teçhizat, demirbaş ve taşıtlara ait tamirat, bakım ve onarım hizmetleri
• Yemek servisi
• Danışmanlık ve denetim hizmetleri
• Yapı denetim hizmetleri

Tevkifat yapabilecek kuruluşlar

• Genel bütçeye dahil daireler, katma bütçeli idareler, il özel idareleri, belediyeler, köyler ve teşkil ettikleri birlikler
• Döner sermayeli kuruluşlar
• Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları
• Kanunla kurulan veya tüzel kişiliği haiz emekli ve yardım sandıkları
• Bankalar
• Kamu iktisadi teşebbüsleri
• Özelleştirme kapsamındaki kuruluşlar
• Organize sanayi bölgeleri ile menkul kıymetler, vadeli işlemler borsaları dahil tüm borsalar
• Yarıdan fazla hissesi doğrudan yukarıda sayılan idare, kurum ve kuruluşlara ait olan (tek başına veya birlikte) kurum, kuruluş ve işletmeler
• Payları İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda işlem gören şirketler

Tevkifatlı fatura hakında farklı bir içerik için linke tıklayın.