Girişimciler için E-Residency nedir, ne işe yarar?

E-Residency, online olarak Avrupa Birliği şirketi kurabilmeye imkanı sağlıyor. Yurt dışında şirket kurmak isteyen girişimcilerin dikkatini çeken E-Residency, Türkçe karşılığıyla e-vatandaşlık, pek çok avantajı bulunan bir uygulamadır. Dijital iş yapan veya Türkiye’den globale uzanmak isteyenler ve merak edenler için E-Residency hakkındaki bilgileri derledik. İşte her yönüyle E-Residency!

E-Residency nasıl bir sistem?

E-Residency yani e-oturum, online olarak Avrupa Birliği şirketi kurabilmeye imkanı sağlıyor. Bu sitem sayesinde dijital olarak doküman ve sözleşmeleri imzalayabilir, imzalı belgelerin doğruluğu onaylayabilir, dökümanlarınızı şifreli bir şekilde gönderebilir, uzaktan para transferleri yapabilir, online vergi beyanında bulunabilir ve şirketinizi dünyanın her yerinden yönetebilirsiniz.

Avrupa’nın küçük ülkesi Estonya,  bugün dünyanın en başarılı E-devlet projelerini gerçekleştiren bir ülkedir ve  dijitalleşmeyi bir devlet politikası haline getirmiştir. Bu sayede az nüfusuna rağmen büyümeyi ve verimliliği hedefleyen Estonya, E-oturum’u dünyada ilk defa uygulayan ülkedir.

1991 yılında Sovyetler’den ayrılışının ardından bilişimde gelecek gören Estonya, dijital dönüm için yola çıkmıştır. Ülkede vergi ve gümrük işlemlerinin ve bankacılık işlemlerinin çok büyük bir kısmı internetten yapılıyor. E-sağlık kapsamında 8 milyondan fazla işlem yapılan ülkede  öğrenci, öğretmen ve velilere yönelik geliştirilen e-okul hizmeti de yaygındır. Hanelerin hemen hepsinde genişbant internet bağlantısı bulunması da bu ülkenin bilişimde ne kadar ileride olduklarının göstergesidir.

2014 yılında e-vatandaşlık ve e-ikamet ile 10 milyon Estonyalı projesine öncülük eden Estonya hükümeti, bu sistemle bağımsız bir şirket kurulumuna izin verdiği gibi bazı vatandaşlık haklarını (Estonya’da oturma izni, Avrupa’da serbest dolaşım, oy hakkı gibi) da veriyor.  Şirketi kurduktan sonra ilk başvuruda 2–5yıl oturma izni kazanılıyor.

E-Residency dezavantajı var mı?

Estonya sanal vatandaşlık, pek çok bakımdan avantajlı olsa da en önemli dezavantajı, Avrupa Birliği düzenlemelerine hakimiyet ve uyumu gerektirmesidir.

Dünyadaki en gelişmiş dijital toplumlardan biri olan Estonya; NATO, OECD ve Eurozone ülkesi olduğundan güvenirliği ve istikrarı garantiliyor. Online işlemlerin güvenilir ortamda düşük maliyetle bürokrasiden uzak gerçekleştiği bu uygulama sayesinde AB düzenlemelerine tabi şirket kurulabiliyor. Paypal, Google gibi uluslararası ödeme hizmeti sunucularına kolaylıkla erişim sağlanan Estonya’da vergi konusunda da ılımlı bir tavır sergileniyor.

Bilgi teknolojisinin geliştiği çağımızda elektronik ortamda hizmet sunanlar, SaaS hizmeti  ya da danışmanlık hizmeti verenler veya yaratıcı fikri olup da az maliyetli ve bürokrasiden uzak  işletme kurmak isteyen girişimciler bu uygulama sayesinde şirketlerini büyütebiliyor.

Türkiye’de E-Residency

E-oturum programına başvuruda bulunarak Estonya’da bulut vatandaş olan 1100 Türk vardır. Bugüne kadar 150’den fazla ülkeden binlerce  kişiye e-oturum izni verilmiş; Estonya’da kayıtlı 6 bin şirket kurulmuştur. Bu programla kurulan Türk şirketlerinin sayısı 2018 yılında 180’e ulaşmıştır. Bu rakamlar, 1 milyon 300 bin nüfuslu küçük ülke Estonya’nın bu büyük girişimine Türklerin ilgisinin yoğun olduğunu gösteriyor.

E-Oturum almak için 4 adım

1. Başvurular e-resident.gov.ee adresinden çevrimiçi başvuru formu doldurularak yapılıyor. Başvuru sırasında 100 euro işlem ücreti ödeniyor. 
2. Başvurunun alınmasından sonra  Estonya Emniyeti ve Sınır Koruma Müdürlüğü, sabıka kaydınızı inceliyor. Bu inceleme 2-4 hafta sürüyor.
3. Başvuru onaylandıktan sonra Ankara’daki başkonsolosluğa kimlik ibrazı yapılıyor, parmak izi veriliyor ve program içindeki elektronik kimlik alınıyor.
4. Elektronik kimlik yazılımının yüklenmesinin ardından servisler kullanılabiliyor.

Eğitimden vergi işlemlerine kadar 2500 vatandaşlık hizmetinin 7 gün 24 saat online ortamda alındığı Estonya’da online ortamda gerçekleşmeyen bir hizmetin olup olmadığını merak edenler için belirtelim. Estonya’da evlilik, boşanma ve mülk satma işlemleri online ortamda gerçekleştirilemiyor.