Bileşik getiri hesaplama nedir, nasıl yapılır?

Yatırımcılar için herhangi bir finansal yatırımın değerlendirmesinin yapılması ya da bu yatırım sonrasında elde edilen performansın analizinin yapılması oldukça önemli bir konudur. Bu amaçla bileşik getiri adı verilen kavram kullanılarak yapılan yatırımın hem faizinden elde edilen getiriyi hem sermayenin kazancını belirten bir hesaplama yöntemi kullanılır. 

Bu hesaplama sayesinde yatırımı gerçekleştirmeden önce mevcut değeri ve sonrasında elde edilen kazanç ile arasındaki büyüme oranı oldukça kolay bir şekilde ölçülebilir. Bu ölçümün yapılması yapılan yatırımın gerçek performansını görebilmek açısından önem taşır. Yatırım yaparken faizin ne kadar arttığını görebilmenin yanı sıra sermayenin artışını da görebilmenizi sağlar. “Bileşik getiri nedir?” sorusunu ve finans değerlendirmelerinde ne tür rol aldığını sizler için derledik. 

Bileşik getiri örnekleri 

Bir yatırım yaparken dikkat etmeniz gereken pek çok nokta bulunur. Bu noktalardan herhangi birini gözden kaçırdığınız zaman bazı sorunlar yaşayabilmeniz mümkün. Yatırım yaparken bu yatırıma başlama aşamasından öncesi kadar sonrası da oldukça büyük bir önem taşır. Yatırımdan ne kadar kazanç elde edildiği ya da diğer tüm kâr ve zarar durumları hesaplanarak yatırımın potansiyeli değerlendirmeye alınır. Bileşik getiri kavramı da yatırım potansiyelini değerlendirmenizde yardımcı olacak hesaplama yöntemlerinden biridir. 

Yatırım belirli bir süre içinde yapılır. Bu sürede elde edilen kazancı “bileşik getiri” ifade eder. Yaptığınız yatırım sonucunda elde edilen faiz kazancı ve aynı zamanda sermayenizin kazancını belirtir. Yatırım için başlangıçta belirli düzeyde bir sermaye ayrılır. Bileşik getiri hesaplamasıyla bu sermayeyle beraber elde ettiğiniz kazanç ve yatırımın sizin için sağlamış olduğu tüm getiriler hesaplanabilir. Bu sayede yatırım süresi boyunca toplam kazanç ve bu yatırımın avantajlarını çok daha rahat bir şekilde değerlendirmeye alabilirsiniz. 

Bileşik getiriyi hesaplarken dönemsel faizi ya da getiri oranlarını göz önünde bulundurmanız gerekir. Dönem sonlarında yaptığınız yatırımın mevcut değeri ve bir önceki döneme ait kazancı eklenmelidir. Bu sayede her dönem elde ettiğiniz kâr katlanarak yatırımınızın son değerini artırılabilir. Yatırım süresi boyunca ne kadar yol ilerlediğinizi net ve gerçekçi bir şekilde görmenizi sağlar. Özellikle uzun vadeli bir yatırım planlamasındaysanız ya da yaptıysanız bu sürecin sonunda elde ettiklerinizi görebilmek ve doğru bir değerlendirme yapabilmek için bileşik getiri ölçümünü tercih edebilirsiniz. 

Bileşik getiri hesaplaması için belirli bir formül bulunur. Bu formül doğrultusunda yapılan bileşik getiri örnekleri ile daha net bir fikir elde edebilirsiniz. Örneğin: 1000 TL’yi %2 faiz ile 3 yıl boyunca bankada tutmaya karar veren biri bileşik getiri hesaplamasıyla bu yatırımı değerlendirebilir. Şöyle ki başlangıçtaki değer olan 1000 TL bu faiz ile ilk yıl 20 TL kazanç getirir. Bu getiri ve anapara toplamda 1020 TL yapar. İkinci yıl 1020 TL 20,4 TL kazanç getirir. Getiri ile anapara 1040,4 TL olur. Üçüncü yıl bu para 20,80 TL kazanç sağlar. Getiri ve anapara 1061,21 TL yaparak toplamda 61,20 TL faiz elde edilmiş olur. Bu şekilde yatırım faizi ve sonunda elde edilen kazanç hesaplanabilir. 

“Bileşik getiri nasıl yapılır?” konusunda bir diğer örnek ise farklı bir şekilde yapılabilir. Örneğin: bir evi 3 yıl süreyle kiraladığınızda başlangıç kira geliri 1000 TL ve 3 yılın sonunda ise 1200 TL’ye çıktığı varsayıldığında matematiksel formüle göre (1200/1000) x (1/3) -1= 0,05= %5 kazanç elde edildiği hesaplanır. Yani 3 yıl sonunda kiraladığınız bu evden toplamda %5 kazanç elde ettiğiniz anlamına gelir.  

Bileşik getiri yöntemleri

Yatırım süresi boyunca elde ettiğiniz kazancı gerçekçi bir şekilde hesaplayabilmeniz için genel olarak bileşik getiri yöntemleri yer alır. Bu yöntemler aylık ya da yıllık olarak hesaplanabilir. Örneğin: elinizdeki anaparayı aylık, iki ya da üç aylık gibi dönemler için hesaplayabilirsiniz. 

Bir yıllık dönemden az olacak şekilde hesaplanabileceği gibi yıllık sürelerde hesaplanabilir. Anaparanızı bir yıllık süreyle hesaplayabileceğiniz gibi iki ya da üç yıllık uzun süreli dönemler için hesaplayabilirsiniz. Ancak bileşik getiri yaparken uzun vadeli yatırımlarda bulunmak çok daha fazla avantaj sağlar. Çünkü uzun vadeli yatırımlar daha çok bileşik getiri elde etmenize yardımcı olur. Kısa vadeli yatırımlarda anaparanın zaman içindeki değeri fazla fark etmeyeceği için elde edeceğiniz kazanç da çok yüksek olmayacaktır.   

Ayrıca riskleri azaltarak yatırım yapmanız yatırım süreci sonunda zarara uğrama riskinizi azaltır. Bileşik getiri hesaplama yöntemiyle bu süre içinde yatırımınızın ne kadar büyüyeceğini hesaplayarak süreci başlatabilirsiniz. Getirileri takip ederek yatırımınızın zaman içindeki değerini ve sağladığı getiriyi ne kadar artırdığını rahat bir şekilde görebilirsiniz. 

Bileşik getiri hesaplama 

Bileşik getiri hesaplama için belirtilen bir matematiksel formül yer alır. Belirtilen bir formül bulunur. Bu formül sonucunda net bir şekilde sonuç elde edilir. Yatırım süreciniz boyunca faiz kazancı ve değer artışı belirtilen bu formülde gerekli yerlere gereken değerler yerleştirilerek rahat bir şekilde öğrenilir. 

Siz elinizdeki bilgileri bu formül için gereken yerlere yerleştirerek hesaplayabilirsiniz. Belirtilen bu formül yerine finansal hesaplama araçlarını kullanabilirsiniz. Bu sayede hesaplamanız çok daha kolay ve hızlı bir şekilde yapılabilir. Bu formül sonucunda net bir şekilde ne kadar kazanç elde ettiğinizin değerlendirmesini yapabilirsiniz. 

Bu formüle uygun hareket edebilmeniz için yatırımınızın başlangıç ve bitiş zamanlarını bilmeniz gerekir. Bileşik getiri formülü anapara ve dönemlik faiz oranı +1 değeri çarpılır. Elde edilen bu değer ile ne kadar süre faize bırakacaksanız yani dönem sayısı çarpılır. Elde ettiğiniz sonuçtan anapara çıkarılarak faiz tutarı elde edilir.