Veraset ve intikal vergisi nedir?

Veraset ve intikal vergisi, miras hukuku kapsamında değerlendirilir. Bu vergi, bir kişinin vefatı sonrasında mirasçılara geçen mal varlığı üzerinden alınır. Yasal ve atanmış mirasçılar için geçerli olan bir vergi türüdür. Mirasın resmi bir şekilde devredilmesi işleminin gerçekleştirilebilmesi için ödenmesi zorunludur. Eğer, miras sahibi veraset ve intikal vergisi ödemesini yapmazsa mirastan yararlanamaz.

Mirası bırakan kişi (muris) vefat ettiğinde geride kalan mal varlığı tereke olarak adlandırılır. Terekede gayrimenkuller, banka hesaplarında bulunan mevduatlar, hisse senetleri, altın hesapları, şirket ortaklık payları, araç ya da diğer taşınmaz mallar yer alabilir. Mirasçıların terekede bulunan mirastan yararlanabilmesi için veraset ve intikal vergisini ödemesi gerekir. Aksi takdirde mirasçılar tereke üzerindeki haklarından yararlanamaz. Örneğin, mirasçıya bir otomobil kalmış olsa bile vergisini ödemeden o otomobili kendi üzerine alamaz.

Veraset ve intikal vergisi, sadece mirası kapsamaz. Çekiliş ya da piyangodan bir kazanç elde edilmesi durumunda da bu verginin ödenmesi gerekir. Türkiye’de yaşayan her birey, elde ettiği kazançlar üzerinden vergi ödemekle yükümlüdür. Veraset ve intikal vergisi de bu noktada bir istisna değildir. Örneğin, bir çekilişten araba kazandıysanız bu aracı üzerinize almak için veraset ve intikal vergisini ödemeniz gerekir. Aksi takdirde elde ettiğiniz kazançtan yararlanamazsınız.

Veraset ve intikal vergisi beyannamesi nedir?

Miras yoluyla elde edilenleri mirasçının üzerine alabilmesi için ilk önce veraset ve intikal vergisini ödemesi gerekir. Ancak, bu verginin ödenebilmesi için öncesinde veraset ve intikal vergisi beyannamesinin hazırlanması gerekir. Bu beyanname hazırlandıktan sonra ilgili vergi dairesine götürülmelidir. Bu beyanname, mirasçılar tarafından doldurulur. Miras kalan mal varlıklarının devlete bildirilmesi işlemidir. Bununla beraber veraset ve intikal vergisi beyannamesinin miras bırakanın vefatından sonra belirlenen süre içinde ilgili vergi dairesine verilmesi gerekir.

Veraset ve intikal vergisi beyannamesi hazırlarken mirasçıların eksiksiz ve doğru bilgiler vermesi gerekir. Mirasın içeriği ve değeri hakkında doğru bilgiler verilmesi oldukça önemlidir. Beyan edilen miras tutarı üzerinden hesaplanan vergi, belirlenen taksitler halinde ödenebilir. Beyannamenin hazırlanması için aşağıdaki belgeler gerekir:

• Veraset ilamı (noter ya da sulh hukuk mahkemelerinden alınır)
• Ölüm belgesi (mirasçının vefatını gösteren belge)
• Mirasa konu olan mal varlıklarının belgeleri (tapu ya da banka hesap dökümü gibi)
• Vergi dairesinden alınan beyanname formu
• Mirası bırakan kişinin kimlik bilgileri

Bütün bu belgelerle beraber beyannameyi doğru ve eksiksiz bir şekilde doldurarak süreci başlatabilirsiniz. Mirasçının vefat ettiği ülke ve miras sahibinin bulunduğu ülke, beyanname verme süresini değiştirir. Eğer ölüm Türkiye’de gerçekleşmişse mirasçının vefat tarihinden itibaren bu beyannameyi 4 ay içinde vermesi gerekir. Ancak, eğer yurt dışında ikamet eden mirasçılar için bu süre 6 aydır. Ölüm yurt dışında gerçekleşmişse Türkiye’de bulunan mirasçının 6 ayda, ölen kişiyle aynı ülkede bulunan kişinin ise 4 ayda beyannemeyi vermesi zorunludur. Bununla beraber mirasçı vefat eden kişiden farklı bir ülkede ise (Türkiye hariç) bu süre 8 aydır.

Veraset ve intikal vergisi hesaplama

Veraset ve intikal vergisinin hesaplanmasında mirasçının muris ile olan yakınlık derecesi ve mirasın toplam değeri dikkate alınır. Bu vergi hesaplanırken iki temel unsur dikkate alınır:

1. İstisna tutarı: 2025 yılında mirasçılar için istisna tutarı 2.316.628 TL olarak belirlenmiştir. Eğer eş tek başına mirasçı konumunda ise tutar 4.636.103 TL’ye çıkar. Bağış ya da hibe gibi karşılıksız intikaller için istisna tutarı 53.339 TL’dir. Çekiliş ve yarışma kazançları içinse 53.339 TL’dir. Bu tutarların altında kalan miras ya da intikaller için vergi ödenmesine gerek yoktur.
2. Vergi tarifesi: Veraset ve intikal vergisi, gelir vergisiyle benzer şekilde artan oranlı bir yapıya sahiptir. Bu oranlar ise veraset yoluyla intikal ve ivazsız intikal olmak üzere iki farklı orana sahiptir. İvazsız intikal, bağış, piyango, çekiliş ya da miras dışı karşılıksız kazançları ifade eder. Veraset yoluyla intikalde ilk oran %1 iken ivazsızda %10’dur. İkinci oran %3 iken %15, üçüncü oran %5 iken %20, dördüncü oran %7 iken %25 ve beşinci oran veraset yolunda %10 iken ivazsızda %30’dur. Matrahlar ise sırasıyla 2.400.000 TL, 5.700.000 TL, 12.000.000 TL, 24.000.000 TL ve 44.100.000 TL’dir.

Veraset ve intikal vergisi beyannamesi nasıl doldurulur?

Veraset ve intikal vergisi beyannamesini birkaç adımı takip ederek kolayca hazırlayabilirsiniz. İlk önce bu beyannameyi hazırlamak için mirasçılık belgesini almanız gerekir. Bu belgeyi aldıktan sonra İnteraktif Vergi Dairesi sayfası üzerinden beyannameyi hazırlayabilirsiniz. Benzer şekilde bu beyannameyi ilgili vergi dairesine elden ya da posta yoluyla da teslim edebilirsiniz. Beyannameyi doldururken aşağıdaki bilgilere sahip olmanız gerekir:

• Vefat eden kişinin bilgileri
• Mirasçının bilgileri
• Gayrimenkul bilgileri
• (Varsa) telif ya da patent gibi bilgiler
• Araç, banka mevduatı, para ya da altın gibi intikal eden servetler
• İndirilecek borçlar ya da masraflar
• Mirasçılık belgesi, emlak vergisi belgesi, tapu belgesi ya da ruhsat gibi diğer belgeler

Muhasebe programları ile beyanname süreçlerinizi kolaylaştırın!

Muhasebe programları, beyannamelerinizi kolay bir şekilde hazırlamanıza yardımcı olur. Vergilerinizi düzenli bir biçimde ödemenizi mümkün kılan uygulamalar, veraset ve intikal vergisi söz konusu olduğunda da sizi destekler. Logo, muhasebe programları sayesinde bütün finansal süreçlerinizi uçtan uca rahatlıkla yönetmenize imkân tanır. Logo’nun kullanıcı dostu arayüzü sayesinde finansal süreçlerinizi kolaylaştırabilir, hızlandırabilir ve ihtiyaçlarınızı kısa süre içinde karşılayabilirsiniz.