Patent Nedir, Patent Başvurusu Nasıl ve Nereye Yapılır?

Buluşlar patentle korunur. Ticari değer taşıyan buluşunuzu patentleyerek taklit edilmekten koruyabilirsiniz. Patent sahibi patent belgesi ile buluşu üzerinde belirli bir süre boyunca münhasır haklara sahip olmakta, böylece araştırma ve geliştirme faaliyetleri süreci boyunca harcadığı zamanın, emeğin ve ekonomik harcamaların karşılığını alabilmektedir. Siz de patentlenmesi gerektiğine düşündüğünüz buluşunuz olduğuna inanıyorsanız bu dosyamızdaki bilgiler ışığında başvuru yapabilirsiniz.

Dünyadaki teknik bilgilerin %80’i patent dokümanlarındadır ve bu bilgilere Türk Patent ve Marka Kurumu aracılığıyla veya internet yoluyla ulaşılabilir. Patent dokümanı hazırlarken teknik ve hukuki bilgiye sahip olmak, başvuru işlemlerini kolaylaştırır. Elbette bu konuda profesyonel destek almalısınız. Fakat yine de genel bazı bilgiler işinizi kolaylaştıracaktır. Bu rehber yazımızda patent konusudan pek çok önemli bilgiyi derledik.

Patent nedir?

Patent, sınırlı bir yer ve süre için üçüncü kişiler tarafından buluşun izinsiz olarak üretilmesini, kullanılmasını veya satılmasını engelleme yoluyla sahibine tanınan tekel hakkıdır. Bu hakkın kullanabileceğini gösteren belgeye ise patent belgesi denir.

Patent başvurusu için gerekli evraklar

Başvuru dilekçesi: Türk Patent Kurumu Çevrimiçi Evrak Sistemi (ÇES) aracılığıyla doldurulur

• Buluş konusunu açıklayan tarifname
• Korunması istenilen buluşun yeni olduğu iddia edilen teknik özellikleri kapsayan istem veya istemler
• Tarifnamede, istem veya istemlerde atıf yapılan teknik resimler
• Özet
• Başvuru ücretinin ödendiğini gösterir belge

Patent başvurusu öncesi araştırma süreci

Başvuru yapmadan önce buluş konusu teknik alan ile ilgili ön araştırma yapılması tavsiye edilir. Zira birçok başvuru, yeni olmadığından patent sürecinde belge alamamakta ya da mahkemelerde dava konusu haline gelmektedir. Başvuru öncesinde gerçekleşen Ar-Ge masrafları, patent sürecindeki maliyetler ve zaman kaybı gibi kaynak israfları da düşünüldüğünde, ön araştırma yaparak buluşunuzun yeni olup olmadığı konusunda genel bir fikre sahip olmanın önemi daha iyi anlaşılacaktır.

Bahsedilen ön araştırma için Türk Patent Kurum’u tarafından sunulan aşağıdaki hizmetlerden yararlanabilirsiniz:

EPOQUE veritabanı (çeşitli ülke ve patent sistemlerindeki patentler) üzerinden ön araştırma yapılmasını istiyorsanız Patent / Faydalı Model Ön Araştırma Talep Formunu doldurup http://www.turkpatent.gov.tr/TurkPatent/fees/informationDetail?id=112 internet adresinde belirtilen ücretin ödendiğini gösteren bilgi ile birlikte Kuruma göndermeniz gerekmektedir.

Kurum veritabanı (ülkemizde koruma talep eden yayımlanmış patentler) üzerinden ön araştırma yapılmasını istiyorsanız Patent / Faydalı Model Ön Araştırma Talep Formunu doldurup http://www.turkpatent.gov.tr/TurkPatent/fees/informationDetail?id=112 internet adresinde belirtilen ücretin ödendiğini gösteren bilgi ile birlikte Kurum’a göndermeniz gerekmektedir.

Ön araştırmayı kendiniz de yapabilirsiniz

Bunun için başvurabileceğiniz en temel kaynak, yayımlanmış patent dokümanlarına ücretsiz erişim sağlayan internet siteleridir. Söz konusu sitelerin başında, ulusal ve bölgesel patent ofislerinin online patent araştırma veri tabanları gelmektedir. Bunun dışında özel şirketlerin de arama motorları vb. hizmetleri mevcuttur. Buluş başlığı, başvuru sahibi, patent sınıfı vb. kriterler üzerinden araştırma yapılabilen bu sitelerden bazıları aşağıda yer almaktadır:

• Kurumun online patent araştırma veritabanı. Bu veritabanı ile ülkemizde koruma talep eden, yayımlanmış tüm patent ve faydalı model başvurularına/belgelerine ulaşabilirsiniz.
• Avrupa Patent Ofisi’nin (EPO) online patent araştırma veri tabanı. Çeşitli ülke ve patent sistemlerinden 80 milyonun üzerinde patent dokümanına ulaşabilirsiniz.
• Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı’nın (WIPO) online patent araştırma veri tabanı. Bu veri tabanı ile 33 milyonun üzerinde patent dokümanına ulaşabilirsiniz.
• ABD Patent Ofisi’nin (USPTO) online patent araştırma veri tabanı
• Google firmasının online patent araştırma veri tabanı. Veri tabanı ile ABD patent dokümanlarına ulaşabilirsiniz.
• Ayrıca, birçok ulusal ve bölgesel patent ofisinin internet siteleri için bakınız: http://www.wipo.int/directory/en/urls.jsp

Patent başvurusu nereye yapılır?

Türkiye’de patent almak için, tek yetkili kuruluş olan Türk Patent ve Marka Kurumu, ulusal başvurular ile patent işbirliği kapsamında ulusal fazda patent koruması talep eden başvuruların işlemlerini yürürlükteki mevzuat kapsamında işlemlerini yürüterek patent belgesi vermektedir. Ayrıca Türk Patent, ülkemize yapılacak bölgesel ve uluslararası başvurular İçin de “Kabul Ofisi” olarak hizmet vermektedir.

Patent başvurusu nasıl yapılır?

Başvurular e-imza veya mobil imza kullanılarak çevrimiçi yapılabileceği gibi rezervasyonlu sistem ile de başvuru gerçekleştirilebilmektedir.

Rezervasyonlu sistem için yukarıda belirtilen hususlara göre https://online.turkpatent.gov.tr/CES/ adresinden giriş yapılması gerekmektedir. Çevrimiçi Evrak Sistemi (ÇES) üzerinden hazırlanan evrak (başvuru formu, başvuru ücretinin ödendiğini gösteren bilgi-belge, tarifname, istemler, özet ve varsa resimler) posta, kargo vb. yollarla Türk Patent ve Marka Kurumunun Hipodrom Caddesi No: 115 06330 Yenimahalle-ANKARA adresine gönderilir.

Başvurunuzu elden teslim etmek isterseniz evrakı Gelen Evrak Bölümü’ne teslim edebilirsiniz. Başvuru tarihi, formun oluşturulduğu tarih değil, ilgili formun süresi içerisinde (30 gün) teslim edilmesi kaydıyla Kurum tarafından işleme alındığı tarihtir. Başvuru formunun, başvuru şartlarına bağlı olarak eklenmesi gereken diğer dokümanlarla birlikte Kuruma teslim edilmesi gerekmektedir.

Patent başvuruları veya diğer taleplerin elektronik imza, mobil imza veya Kurumca sağlanan diğer yöntemlerle çevrim içi olarak yapılması halinde formların ekinde sunulan belgelerin aslına uygun olduğu; başvuru sahibi ya da talepte bulunanın bu yöndeki beyanının alınması ve belgelerin tamamının çevrimiçi yolla imzalanması suretiyle kabul edilir. Çevrim içi işlemi yapan başvuru veya talep sahibi, gerçeğe aykırı beyanda bulunması veya belge sunması halinde her türlü hukuki ve cezai sorumluluğu üstlenir.

Belgelerin aslına uygunluğu konusunda tereddüde düşülmesi durumunda, Kurum tarafından başvuru veya talep sahibinden evrak asılları istenebileceği gibi, bu konuda ihtilaf yaşanması halinde Kurum kayıtları esas alınır.

Patent başvuru süreci nasıl işler?

Türk Patent ve Marka Kurumu’na ne yapılan patent başvurusu 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 90. maddesinde belirtilen unsurları taşıdığı takdirde patent sicile kaydedilir. Ancak başvuru unsurlarının eksik olması durumunda eksikliklerin giderilmesi için bildirim yapılmaksızın 2 ay süre verilir. Başvuru unsurları tamamlanmış olan başvuruların şekli şartları sağlamadığı tespit edildiği takdirde, eksiklerin giderebilmesi için başvuru sahiplerine iki ay süre verilir.

Bu süre içinde eksiklikler giderilmezse başvuru reddedilmiş sayılır. Yapılan inceleme sonrasında şekli şartlara uygunluk açısından eksiklik görülmemesi durumunda, başvuru sahibinden, başvuru tarihinden itibaren on iki ay içerisinde Kuruma, tekniğin bilinen durumu ile ilgili araştırma talebinde bulunması ve ilgili ücreti ödemesi hususunda bildirimde bulunulur. Araştırma talep edilmemesi veya araştırma ücretinin ödenmemesi halinde ise başvuru geri alınmış sayılır.

Başvuru sahibinin, tekniğin bilinen durumu ile ilgili araştırma yapılması talebinden sonra, Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından araştırma raporu düzenlenir. Araştırma raporu düzenlendikten sonra, başvuru sahibine tebliğ edilir. Tebliğ tarihinden itibaren başvuru sahibinin üç aylık süre içerisinde inceleme talebinde bulunması gerekir. Başvurunun inceleme raporu Kurum tarafından düzenlenir. İnceleme raporu aşamasından sonra (1- 3 kez) başvuru reddedilir ya da tescil edilir.

Yabancı ülkelerde patent başvurusu nasıl yapılır?

Yurt dışında patent/faydalı model başvurusunda bulunmak isteyen başvuru sahipleri, bu ülkelerin her birinde.vekil aracılığıyla o ülkenin sistemine uygun bir şekilde ve o ülkenin dilinde hazırlanmış ayrı ayrı başvurularda bulunmak zorundadırlar. Ancak, Türkiye’de 01.01.1996 tarihinde yürürlüğe giren Patent İşbirliği Anlaşması uyarınca birden fazla ülkede buluşlarını koruma altına almak isteyen başvuru sahipleri, tek bir başvuru ile PCPye üye ülkelerin tamamında patent başvurusu yapabilmektedirler.

PCT ile ilgili temel bilgileri içeren kitapçık ve PCT başvurusu yapabilmek için gerekli başvuru formları Kurumumuzdan ücretsiz olarak temin edilebilmektedir.

Ayrıca Türkiye’de 1 Kasım 2000 tarihinden itibaren yürürlüğe giren Avrupa Patent Sözleşmesi uyarınca yapılacak bir patent başvurusu ile de Sözleşmeye üye ülkelerin tamamında veya seçilen ülkelerde bir patent koruması elde etmek mümkün olmaktadır.

Türkiye’de alınmış bir patent başka ülkelerde de geçerli midir?

Patentler alındığı ülkeler için hak sahipliği doğurur. Türkiye’de alınmış bir patent sadece Türkiye içinde sahibine hak sağlamaktadır.

Başka ülkelerde de patent hakkı elde etmek istiyorsanız, her ülkeye ayrı ayrı başvuruda bulunabilir ya da uluslararası başvuru sistem olan PCT (Patent İşbirliği Anlaşması) veya bölgesel başvuru sistemi olan EPC (Avrupa Patent Sözleşmesi) aracılığıyla başvuru yapabilirsiniz. Ancak bu başvuru sistemleri karmaşık ve maliyetli olduğu için profesyonel yardım almanızı ve VVIPO’nun (Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı – www.wipo.int) ve EPO’nun (Avrupa Patent Ofisi – www.epo.org) sitelerini ziyaret etmenizi tavsiye ederiz.

Patent alma kriterleri

Patentlenebilirlik kriterleri yenilik, buluş basamağı ve sanayiye uygulanabilirliktir.

Yenilik: Buluşun dünya çapında daha önce var olmaması yani tekniğin bilinen durumuna dahil olmaması anlamına gelir. Tekniğin bilinen durumu ise patent başvurusunun yapıldığı tarihten önce buluş konusunda dünyanın herhangi bir yerinde erişilebilir (yazılı veya sözlü tanıtım, kullanım vb. yolla açıklanan) her türlü bilgi anlamına gelmektedir. Patentten farklı olarak faydalı modelin yenilik değerlendirmesinde, buluş konusuna katkı sağlamayan teknik özellikler dikkate alınmaz.

Buluş Basamağı: Buluşun, ilgili olduğu teknik alanda uzman bir kişi tarafından tekniğin bilinen durumundan aşikâr bir şekilde çıkarılamayacak nitelikte olması anlamına gelmektedir.
Sanayiye Uygulanabilirlik: Buluşun tarım dahil sanayinin herhangi bir dalında üretilebilir, uygulanabilir veya kullanılabilir nitelikte olması anlamına gelir.