İrsaliyeli fatura nedir?

Herhangi bir ürün ya da mal satan işletmeler açısından fatura, irsaliye ve sevk irsaliyesi gibi belgelerin düzenlenmesi gerekir. Örneğin fatura ve sevk irsaliyesi ayrı ayrı düzenlenebilecek olmakla birlikte, irsaliyeli fatura adıyla tek bir belge olarak da düzenlenebilir. Peki irsaliyeli fatura nedir, nasıl düzenlenir ve irsaliye olarak kullanılabilir mi?

İrsaliye nedir?

Herhangi bir işletme bir miktar ürün satışı gerçekleştirdiğinde, satışı gerçekleştirilen bu ürünlerin başka adreslere gönderilmesi için üzerinde tarih, adres, alıcı adı gibi bilgilerin yer aldığı bir belge düzenlemesi gerekir. Bu belge irsaliye olarak adlandırılır. Ürünlerin satışı gerçekleştirildikten sonra, bu ürünlerin alıcı adrese ulaştırılması adına bir sevk irsaliyesi düzenlenir. Bu belge öncelikle satıcı tarafından imzalanır ve malın depodan çıktığının kanıtı niteliğindedir. Ürünü teslim alan kişi ya da kurum tarafından da imzalanması gereken irsaliye, ürünlerin alıcı tarafından teslim alındığını gösterir. 

Günümüzde yaşanan dijital dönüşüm süreçleri kapsamında irsaliyeler de e-İrsaliye adıyla elektronik olarak düzenlenebiliyor. Elektronik irsaliye kullanmak hem kağıt masrafından kurtulmanızı hem de irsaliyelerin kaybolması ya da zarar görmesi gibi durumları ortadan kaldırmanızı sağlıyor. 

İrsaliyeli fatura irsaliye olarak kullanılabilir mi?

Satışı gerçekleşmiş olan mal ya da ürünlerin takibini kolaylaştıran sevk irsaliyesi ayrı, satılan malları ve ürünleri belgeleyen fatura ayrı olarak düzenlenir. İrsaliyeli faturalar ise hem sevk irsaliyesindeki hem de faturadaki bilgileri içerir. Dolayısıyla irsaliyeli fatura irsaliye olarak kullanılabilir mi sorusuna evet cevabını verebilir. Bir başka deyişle, eğer bir irsaliyeli fatura kestiyseniz, ek olarak bir sevk irsaliyesi düzenlemeniz gerekmez. İrsaliyeli faturalı isterseniz kağıt olarak düzenleyebilir, isterseniz elektronik ortamda oluşturabilirsiniz. 

İrsaliyeli fatura nerelerde kullanılır?

İşletme sahipleri satmış oldukları ürünlerin ya da malların teslimini takip eden 7 gün içerisinde, söz konusu satışa dair faturayı düzenlemelidir. Fakat söz konusu süreye gözetmek istemeyen faturayı malların ya da ürünlerin depodan çıkışı sırasında kesen işletmeler irsaliyeli fatura kullanabilir.

Ayrıca bu noktada irsaliyeli fatura ve fatura arasındaki farkları da bilmekte fayda var. İrsaliyeli fatura ile fatura arasındaki temel farkları şu şekilde listeleyebiliriz:

• Fatura 2 nüsha, irsaliyeli fatura ise biri asıl ve ikisi örnek olacak şekilde 3 nüsha olarak düzenlenir. İrsaliyeli faturanın 3 nüshadan az şekilde düzenlenmesi halinde herhangi bir geçerliliği yoktur. 
• Malların nereye ya da hangi firmaya gideceği gibi bilgiler fatura üzerinde yer almaz. İrsaliyeli faturada ise alıcı ve satıcı bilgileri da dahil olmak üzere daha fazla bilgi yer alır.
• İrsaliyeli fatura üzerinde noter tasdiki ya da Maliye Bakanlığı klişesi olması gerekir.
• Düzenlenen irsaliye faturanın üzerinde “irsaliyeli fatura” ibaresinin bulunması gerekir.

Tüm bu bilgilerden sonra şimdi de irsaliyeli fatura nasıl kesilir buna bakalım…

İrsaliyeli fatura nasıl kesilir?

İrsaliyeli faturayı kesmek için öncelikle irsaliyeli fatura üzerinde yer alan bilgileri eksiksiz olarak doldurmanız gerekir. Bu bilgiler şunlardır:

• Düzenleyen kişinin adı, unvanı, iş adresi, vergi dairesi ve hesap numarası bilgileri,
• Alıcının ad, adres, unvan ve eğer varsa vergi dairesi ya da vergi numarası bilgileri,
• Düzenlenen irsaliyeli faturaya ait sıra ve seri numarası,
• İrsaliyeli faturanın düzenlendiği tarih ve saat,
• “İrsaliyeli fatura” ibaresi,
• İrsaliyeli faturanın fiili sevk tarihi,
• Malın nereye ve kime gönderildiği,
• Satılan malın ya da hizmetin cins, miktar, fiyat ve tutar bilgileri,
• Düzenleyen kişinin imzası,
• KDV oranı ve tutarı,
• Basım yeri bilgileri,
• Noter tasdiki ya da Maliye Bakanlığı klişesi. 

Düzenlenen 3 nüshadan ikisi denetimlerde sorumlu memurlara gösterilmek üzere ürünleri taşıyan araçta bulunmalıdır.