Part time (yarı zamanlı) çalışma maaşı nasıl hesaplanır?

Türkiye İş Kurumu’nun 2019 İşgücü Araştırma Raporu’na göre 2018’de yüzde 7 olan part time çalışma oranı yüzde 8,2’ye ulaşmış bulunuyor. Pandeminin başladığı 2020 itibarıyla part- time çalışma yöntemi daha sık karşımıza çıkıyor. Peki, part-time çalışmamaaşı nasıl hesaplanıyor? Sorunun yanıtı blog yazımızda!

2003 yılında 4857 Sayılı İş Kanunu’nun 13. maddesinde düzenlenerek yasal bir kimlik kazanan part-time çalışma kanunda kısmi süreli iş sözleşmesi olarak ifade ediliyor. 4857 Sayılı İş Kanunu’nda part time çalışma için yapılan iş anlaşması şöyle tanımlanıyor: “İşçinin normal haftalık çalışma süresinin, tam süreli iş sözleşmesiyle çalışan emsal işçiye göre önemli ölçüde daha az belirlenmesi durumunda sözleşme kısmî süreli iş sözleşmesi.” İşletmeler işin yapısı, faaliyet alanı, işgücüne olan ihtiyaç gibi unsurlar nedeniyle bünyesinde yarı zamanlı çalışanlara yer veriyor. Part-time çalışma modeli genellikle ev hanımları, emekliler ve öğrenciler tarafından tercih ediliyor.

Part time çalışma nedir?

Kanuni adıyla kısmi süreli çalışma, haftanın bazı günlerinde ve günün sınırlı saatlerinde gerçekleşen çalışma sistemi anlamına geliyor. İş Kanunu tam zamanlı bir çalışanın haftalık çalışma süresi kısmi süreli çalışma tam zamanlı çalışmanın 2/3 oranına denk geliyor. Tam zamanlı çalışma süresi 45 saat olduğundan kısmi süreli bir çalışanın haftalık çalışma süresi ise 30 saata denk geliyor. 6 gün çalışmış olan işçiye yedinci gün haftalık izin verilmesi zorunluluğu nedeniyle 30 saat olan çalışma süresinin 6 gün içinde tamamlanması gerekiyor. Logo'nun sunduğu bordro programı sayesinde muhasebe departmanı bordro hesaplama işlemlerini hızlıca çözebiliyor. 

Part time Çalışma Şartları

Kısmi süreli çalışan kişiler tam süreli çalışanlara tanınan prim, gıda, iletişim vb. gibi ödemelerden yararlanabiliyor. İşçi, 45 saati aşmadığı sürece birden fazla işyerinde part-time iş sözleşmesi ile sigortalı çalışan olarak çalışabiliyor. En fazla çalışma süresi haftada 30 saat olan part-time çalışanlar kıdemlerine göre belirlenen gün sayısı kadar izin hakkını da elde ediyor. İşçi bordrosu da bu doğrultuda düzenleniyor. Part-time çalışma şartları iş yaşam dengesi bakımından avantaj sağlıyor ve çalışan özel hayatının kalitesini artırabiliyor.

Part time sigorta primi nasıl hesaplanır?

Kısmi süreli çalışan ile tam zamanlı çalışanların sigorta prim ödeme gün sayılarının hesaplanması farklılık gösteriyor. Sigorta prim hesaplama için tam zamanlı işlerde çalışılan gün sayısı, part time işlerde işçilerin çalıştıkları süre önem arz ediyor. Part time çalışan için prim gün sayısının hesaplanmasında Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 101. maddesine göre kişinin o ay içerisindeki toplam çalışma saati hesaplanıyor. Elde edilen sonuç günlük yasal çalışma saati 7,5’e bölünüp 7,5 saat altında çıkan süre 1 iş günü olarak hesaplanıyor. Örneğin, Mart ayında toplamda 62 saat çalışan işçi için 62/7,5=8 gün 2 saat yapacağından çalışanın Aylık Prim ve Hizmet Belgesi 9 gün üzerinden hesaplanıyor.

Part time çalışma maaşı nasıl hesaplanır?

Bir çalışan kısmi süreli de tam zamanlı da çalışsa aynı yasal hakları elinde bulunduruyor. Dolayısıyla tam zamanlı çalışan emsal işçi ile aynı maaşı kazanıyor. Part time çalışma maaşı hesaplama insan kaynakları yazılımı tarafınca şöyle yapılıyor:

• Tam zamanlı çalışan kişinin maaşı aylık standart çalışma süresine bölünüyor. Böylece işletmedeki saatlik çalışma ücreti ortaya çıkıyor. 
• Saatlik çalışma ücreti çalışanın aylık çalıştığı süre ile çarpılıyor.Böylece part time çalışanın aylık maaşı ortaya çıkıyor.

Örneğin; bir part time çalışan ayda 80 saat çalışmıştı. Bu çalışanın aylık maaşını hesaplayalım:

• Haftalık 40 saat benzer pozisyonda çalışan kişinin maaşı 4000 olsun. 
• Haftalık 40 saat, aylık 40×4=160 saat (çalışma süresi)
• 4000/160=25 (saatlik ücret)
• Bu durumda ayda 80 saat çalışan part time çalışanın aylık maaşı 80×25=2000 TL.

Part time çalışma maaşı hesaplamada tam zamanlı çalışan işçinin aldığı maaş aylık standart çalışma saatine bölünerek işyerinde o iş için verilen saatlik ücret hesaplanıyor. Saatlik ücret part-time çalışanın o ay içinde çalıştığı toplam süre ile çarpılıyor. Böylece part-time çalışan işçinin hak ettiği ücret bulunuyor. 

Part time çalışanların aylık SGK Bildirgesi nasıl yapılır?

Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, hizmet akdi ile işveren tarafından çalıştırılanları sigortalı sayıyor. Borçlar Kanunu’na göre işçinin bir hizmeti kısmi süreli olarak düzenli bir biçimde yerine getirmeyi üstlendiği sözleşmeler de hizmet sözleşmesi olarak kabul ediliyor. Bu bağlamda part-time çalışanlar da sosyal güvenlik mevzuatında zorunlu sigortalı sayılıyor.

Part-time çalışanların sosyal güvenlik mevzuatında zorunlu sigortalı sayılmasındaki „zorunlu“ kelimesi,  kişinin sigortalı olmayı istemese dahi sigortalı olarak Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirilmek zorunda olduğunu ifade ediyor. Bildirim için işveren ve işçi arasında yazılı iş sözleşmesinin imzalanmış olması gerekiyor. Ayrıca SGK eksik gün nedenini “06-Kısmi İstihdam” şeklinde belirtmek gerekiyor.

İşverenlerin, ay içerisinde 30 günden az çalışan ve eksik ücret ödenen çalışanlarını yalnızca bir defa SGK’ya iletmesi yeterli oluyor. Her ay kısmi iş sözleşmesi, aylık prim ve hizmet belgesi, ücretsiz izin belgesi ve eksik gün bildiri formunu göndermesi gerekmiyor.