Kıdem tazminatı alma şartları nelerdir?

Kıdem tazminatı almak isteyen kişilerin içinde bulundukları durumda iki temel şart ele alınır. İlk şart, kıdem tazminatına başvuracak çalışanın işverene ait işyerlerinde minimum bir yıl kesintisiz bir şekilde çalışmış olmasıdır. İkinci şart ise çalışanın sözleşmesinin işveren veya çalışan tarafından kıdem tazminatına hak kazandıracak şekilde sona erdirilmesidir. Kıdem tazminatı talep eden çalışanın 4857 sayılı kanuna göre işçi statüsüne sahip olması gerekir. Çalışan kişi kendi isteğiyle istifa etmiş olsa dahi belirli koşullar altında kıdem tazminatına hak kazanması mümkündür. 

1475 sayılı İş Kanunu’nun 14’üncü maddesinde belirtilen şartlardan birinin mevcut olması durumunda, iş sözleşmesi sona eren çalışana çalıştığı süreye göre bir ücret ödenir. Kıdem tazminatının maksimum miktarı her yıl Maliye Bakanlığı tarafından hesaplanır ve açıklanır. Her yıl açıklanan tutar, işçinin çalışmakta olduğu yıl göz önünde bulundurularak kıdem tazminatına eklenir. Kıdem tazminatı, çalışanın işyerine ve işverene bağlılığı nedeniyle ödenen bir tazminattır. Çalışan ve işveren arasındaki sözleşmenin sonlanması ile söz konusu olan kıdem tazminatı, çeşitli unsurlar göz önünde bulundurularak hesaplanır. 

4500 gün kıdem tazminatı alma şartları nelerdir?

Çalışanlar, ilk kez işe girdikleri tarihe göre belirli bir sigorta süresini tamamladıkları takdirde istifa etmeleri halinde dahi kıdem tazminatına hak kazanabiliyorlar. 8 eylül 1999 tarihinden sonra işe başlayan bireylerin kıdem tazminatına hak kazanmaları için sağlaması gereken 2 koşul bulunmaktadır. Bunlar 25 yıl koşulu ve 4500 gün koşuludur. 8 eylül 1999 tarihinden önce sigorta girişi yapılan çalışanlar ise, yaş koşulu hariç emeklilik şartlarını yerine getirdikleri için kıdem tazminatına hak kazanabilirler. Bu durumda SGK’ya yapılan başvuru ile emeklilik hakkının elde edildiğine dair bir belge alınabilir ve alınan belge ile kıdem tazminatına başvurulabilir. Kıdem tazminatına başvurmak isteyen çalışanların diğer koşulların yanı sıra en az 1 yıldır aynı işyerinde çalışıyor olması gerekmektedir. Söz konusu şartları sağlayan bireyler, belgeleri ile istifa etseler dahi kıdem tazminatından yararlanabilirler. 

Emeklilik nedeniyle kıdem tazminatı alma şartları neye göre belirleniyor?

Çalışanların emeklilik nedeniyle kıdem tazminatına hak kazanabilmeleri için kanunda öngörülen belirli koşulların sağlanması gerekmektedir. 3600 gün sigorta süresi bulunan çalışanlar, emeklilik nedeniyle kıdem tazminatı talep edebilirler. Çalışanlar, çalıştıkları son süre baz alınarak kıdem tazminatına hak kazanır. Bu koşullar altında kıdem tazminatından yararlanmak isteyen işçilerin son işyerlerinde en az 1 yıldır çalışıyor olması gerekmektedir. Aksi takdirde kıdem tazminatına başvurulamaz. 3600 gün sigorta süresi ile emekli olarak kıdem tazminatına hak kazanan çalışanlar, emeklilik nedeniyle işyerlerinden ayrıldıktan sonra işsizlik maaşına başvuramazlar. 

8 eylül 1999 tarihinden önce işe girmiş çalışanlar için 15 yıllık sigorta süresi ve 3600 gün prim koşulu sağlandığı takdirde kıdem tazminatına hak kazanılır. 8 eylül 1999 tarihinden sonra işe girmiş çalışanlar için ise 25 yıllık sigorta süresi ve 1500 gün prim koşulu sağlanması gerekir. Bunun yanı sıra 8 eylül 1999 tarihinden sonra iş girişi yapılan çalışanların, herhangi bir yıl şartı aranmaksızın 7000 gün prim süresini doldurmaları halinde kıdem tazminatına hak kazanmaları mümkündür. Emeklilik nedeniyle kıdem tazminatı şartları arasında belirli evrakların sağlanması da yer alır. Çalışan, emeklilik nedeni ile işveren ve işçi arasındaki sözleşmeyi feshettiğini bildirmelidir. SGK’ya yapılan başvuru ile emeklilik nedeniyle kıdem tazminatı hakkı olduğunu gösteren bir evrak alınmalıdır. Emeklilik nedeniyle iş sözleşmesini fesheden ve kıdem tazminatı alan bireyler, işyerinden ayrıldıktan sonra başka bir işe girme hakkına sahiptir. 

Kıdem tazminatından kimler faydalanabilir?

Haksız sebepler ile en az 1 yıldır çalıştığı işyeri ile ilişiği kesilen çalışanın kıdem tazminatına başvurması mümkündür. Çalıştığı yerde en az 1 yılı dolduran ve işveren tarafından haksız sebepler gerekçe gösterilerek işine son verildiği belirlenen çalışanlara kıdem tazminatı verilir. Çalışanların kıdem tazminatı alabilmeleri için işyerinden alacaklarını belirterek bir talepte bulunmaları gerekir. Herhangi bir başvuru yapmayan çalışanlar, kıdem tazminatı talep etmedikleri takdirde bu ödemeden yararlanamazlar. Çalıştığı işyerinden kendi isteği ile ayrılan ve yasada belirtilen gerekli süre koşullarını sağlamayan çalışanlar, kıdem tazminatı alamazlar. Görevini yerine getirmeme, kasıtlı ve sürekli olarak devamsızlık gösterme gibi nedenler ile işveren tarafından işten çıkarılan çalışanlar kıdem tazminatı alamazlar. 

Kıdem tazminatı almak isteyen çalışanlar için gereken koşulların belirlenmesi ve takibi, işletmeler tarafından genellikle insan kaynakları programları aracılığıyla gerçekleştirilir.