Kur farkı faturası nedir?

Döviz cinsinden yapılan işlemler sırasında, faturanın son teslim tarihinden sonra tahsil edilmesi için gereken süre içinde bir kur farkı oluşabilir. Kur farkı faturası, döviz içerikli tahsilatlarda oluşan kur farkı için ek bir fatura oluşturulması işlemi olarak özetlenebilir. Farklı ülkelerin para birimleriyle yapılan işlemlerde vade süresi dolduğunda çeşitli farklılıklar ortaya çıkabilir. Kur farklarını yansıtan faturalar, yeniden düzenlenerek aradaki farkın kapatılmasını sağlar. Türkiye’de dalgalı kur sistemi uygulandığı için satış anındaki kur ile tahsilat anındaki kur arasında farklılıklar olabilir. Kur farkı faturası, döviz değişiminden oluşan yeni ödemeyi düzenlenmesini sağlar. Sabit yerine dalgalı kur sisteminin olması, özellikle uzun vadeli faturalarda kur değişimlerine neden olabilir. Böyle bir durum yaşandığında, hangi tarafın lehine bir fark ortaya çıkmasa, bu farktan kaynaklanan tutarın fatura edilmesi gerekir. Bununla beraber kur farkı faturası için ödeme yapılmadığının bilinmesi gerekir. Kur farkı faturası, hesabın TL bakiyesinin kapatılması için kullanılır. Kur farkını düzenleyen taraf, faturada bulunan katma değer vergisini ilgili ayda vergi dairesine öder. Karşı taraf, bu KDV’yi kendi beyannamesinde indirim konusu yapabilir. Kur farkı kaynaklı KDV borcu ortaya çıktığında fatura kesilmezse çeşitli yaptırımları bulunur. Vergi Usul Kanununda kur farkları konusunda fatura düzenlenmesi hususunda net bir düzenleme olmasa da 105 numaralı KDV tebliğinde ve özelgelerle açıklandığı üzere kur farkları için fatura düzenlenmesi bir zorunluluktur. Kur farkı faturası düzenlemelerinin Türk lirası cinsinden yapılması gerekir. 

Kur farkı faturası muhasebe kaydı nasıl yapılır?

Vergi Usul Kanunu’nun 215. Maddesine göre kayıt ve belgelerde Türk parası kullanılması zorunludur. Bununla beraber yabancı bir alıcıya döviz cinsinden düzenlenen faturalara karşılık Türk lirası ekleme zorunluluğu yoktur. Genel olarak döviz cinsinden düzenlenen belgelerdeki döviz tutarı, Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası’nın döviz alış kuru üzerinden Türk lirasına çevrilerek alıcı ve satıcıların defterlerine kaydedilir. Gelir gider tablolarında tahsilat işlemleri kaydedilirken bir kur farkı oluşmuşsa fazlalık ya da eksik bir tutar ortaya çıkar. Bu tutarın dengelenmesi için kur farkı faturası oluşturulması gerekir. Yasal defterlerde bakiyenin kapatılması için kur farkı faturasından yararlanılır. Bununla beraber bu faturayı TL hesabında lehine para kalan tarafın kesmesi gerekir. Yeni bir tahsilat kaydı açılarak KDV dahil tutarın muhasebeleştirilmesi ve işlemin TL cinsen bildirilmesi gerekir. Kur farkı gelir ve giderleri genellikle prensip olarak dönem sonlarında yapılır. Bu işlemler için 646 kambiyo karları hesabı ile 656 kambiyo zararları hesabı kullanılır. Kur farkı kaynaklı ek gelirler oluşmuşsa 646 hesap yerine 601-Yurtdışı satışlar hesabına kaydedilir. Kur farkı nedeniyle zarar oluştuysa işlemin 612-Diğer indirimler hesabına kaydedilmesi gerekir. Borçlanmadan doğan kur farklılıkları ise 656-Kambiyo zararı hesabı yerine 780-Finansman giderleri hesabına borç olarak geçirilir. Maliye Bakanlığının kabul ettiği temel kurala göre, sabit varlık edinmek için kullanılan kredilerden kaynaklı edinim yıllarında ortaya çıkan vade farkı, faiz, komisyon ve kur farkı benzeri giderlerin maliyet bedeline eklenmesi gerekir. Sonraki yıllarda ortaya çıkanların ise doğrudan gider olarak kaydedilmelidir. Bununla beraber Danıştay’ın vermiş olduğu bir kararla tercih hakkı her yıl farklı şekillerde kullanılabilir. 334 numaralı VUK genel tebliğinde, hangi hak kullanıldıysa o yönteme göre işlem yapılmalıdır.  

Kur farkı faturası nasıl kesilir?

Kur farkı faturası, kesilme yöntemi bakımından diğer faturalardan farklı değildir. Faturayı kesen firma, ister e-fatura olarak isterse kağıt ortamında faturayı kesebilir. Bununla beraber kur farkı faturasının sadece yurtiçindeki firmalar için düzenlendiği bilinmesi gerekir. Yurtdışına yapılan dövizli satışlar ya da alımlarda herhangi bir fatura kesim işlemi gerçekleştirilmez. Kısacası, yurtdışındaki şirketlerle yapılan işlemlerde kur değişimi kaynaklı kar ya da zarar oluşursa kar faturası düzenlenmesine gerek yoktur. Fatura kesilirken açıklama bölümüne “Kur farkı faturası” yazılması yeterlidir. Belgenin detaylandırılması istenirse fatura tarihi ya da tutarı hakkında ek olarak bilgi verilebilir.

Kur farkı faturası KDV oranı nasıl hesaplanır?

105 numaralı KDV Genel Tebliği’ne göre kur farkı oluşması halinde lehte olan alıcı ya da satıcı tarafından düzenlenecek kur farkına, teslim ya da hizmetin yapıldığı tarihte geçerli olan KDV oranı uygulanır. Mal satışı ya da hizmet ifası fark etmeksizin bir fatura kesildiği için belirlenen borca KDV dahildir. Bu nedenle tahsilatın yapıldığı zamanın KDV oranları göz önünde bulundurularak iç yüzde yöntemi ile katma değer vergisinin hesaplanması gerekir.