Tahakkuk ne demek? Tahakkuk fişi ne işe yarıyor?

Tahakkuk, Arapça kökenli bir kelime olup gerçekleşme, meydana gelme anlamlarına gelir. Özellikle sözleşme ve resmi belgelerde sıklıkla kullanılan tahakkuk teriminin etraflıca bilinmesi sizlere vergi ödemeleri dahil pek çok alanda kolaylık sağlar. Tahakkuk fişi ise oluşan vergi tahakkuku sonrası borçluların ödeyeceği vergilerin vergi mükelleflerine iletildiği yazılı beyandır. Sizler de tahakkukla ilgili bilmeniz gereken tüm detayları bu kapsamlı yazıda bulabilirsiniz. 

Tahakkuk nedir?

Tahakkuk daha çok vergilerin ödenme sürecindeki son aşamasını yani verginin oluştuğu süreci anlatmak için kullanılır. Türkçe anlamı gerçekleşme olan tahakkuk, bir borcun ödenebilir ya da tahsil edilebilir olduğu anlamına gelir. Vergi mükelleflerinin beyanı ve sunduğu belgelere göre kapsamlı bir şekilde değerlendirilip tahakkuk ettirilen vergilerin belirlenen tarihlerde ödenmesi gerekir. Tahakkuk kelimesi daha çok vergi borcu ödemeleri ve SGK prim borcu ödemelerinde kullanılır. 

İTO tahakkuk sorgulama nasıl yapılır?

İstanbul Ticaret Odası üzerinden yapılan tahakkuk başvurularınızı elektronik ortamda sorgulayabilirsiniz. Tüm tüzel  kişiliklerin tüm mali gelişmelerini sicile kaydetmesi zorunludur. Böylelikle İTO online işlemlerinden tüm mali işlem ve başvurular yapılabilir. İTO üzerinden tahakkuk sorgulama iki şekilde yapılabilir:

1.  İTO web sitesi üzerinden firma bilgileri sorgulama kısmında başvuru işlemlerinizde size verilen kayıt numarası ve işlem numarasını girerek sorgulama yapabilirsiniz.

2. İTO e-portal üzerinden tescil başvuru sorgulama adresi üzerinden ödeme makbuzu üzerinde yer alan tahakkuk numarası girilerek başvurunuzu kontrol edebilirsiniz.

Tahakkuk fişi nedir, ne işe yarar?

Kendisine tebliğ edilen vergilere itiraz etmeyen mükelleflere ödemesi gereken vergiyi gösteren çeşitli belgeler iletilir. Mükellefin ödemesi gereken vergi tutarını gösteren yazılı belgeye tahakkuk fişi denir. Tahakkuk fişi iki nüsha halinde düzenlenmekte olup bir kopyası vergi mükellefinde diğer kopyası ise vergi mükellefinin bağlı olduğu vergi dairesinde olur. Vergi mükellefleri kendilerine iletilen tahakkuk fişi ile vergi dairesine gidip tahakkuk fişini beyanname makbuzu olarak sunup vergi ödemesini gerçekleştirebilir. Vergi mükellefi kendisine belirtilen süre içerisinde tahakkuk fişinde yazan borçlarını ödemezse hakkında haciz işlemleri de başlatılabilir. Tahakkuk fişi vergi mükellefine ulaşıp ulaşmamasına göre bir süreç işletilmez. Vergi tahakkuku ortaya çıkıp belgelendiği andan itibaren vergi ödeme süreci başlar. Tahakkuk fişi herhangi bir sebepten ötürü kendisine ulaşmayan kişiler vergi daresine başvurarak tahakkuk fişini talep edebilir. Tahakkuk fişi kendisine ulaşan kişiler fişte şu bilgilerin yer aldığına emin olmalıdır:

1. Mükellefin adı ve soyadı

2. Verginin ait olduğu dönem

3. Vergi beyannamesinin tarihi

4. Vergi türü

5. Vergi iade tarihi

6. Vergi matrahı, vergi oranı ve tutarı

7. Beyanname ücreti

8. Tahakkuk fişi numarası

9. Tahakkuk fişini gönderen vergi dairesinin numarası

10. Verginin son ödeme tarihi

11. Gerekirse vergi mahkemesinde dava açılması ve düzeltilmesi hakkında kısa bilgiler

Vergi tahakkuk fişi sayesinde mükellefler gerekirse vergi borcuna itiraz edebilir veya düzeltilmesini talep edebilir. Tahakkuk fişinin bir nüshası mükellefte olduğu için resmi başvuru ve kontrollerde büyük kolaylıklar sağlar. Ayrıca vergi borçlarının düzenli takibinin yapılmasına da olanak sağlar. Olası bir yanlışlık durumunda vergi dairesine giderek itiraz edebilir ve düzeltmeleri yaptırablirsiniz.

Gelir vergisi kanunu tahakkuk esası

Gelir vergisinde elde edilen gelire göre tahakkuk oranı ve miktarları değişkenlik gösterir. Vergi Usulü Kanunu'nun 114. maddesine göre vergi borcunun ortaya çıktığı yılı takip eden 5 yıl içerisinde mükellefe tebliği edilmeyen vergiler zaman aşımına uğrar. Dolayısıyla vergilerin size tahakkuk edilip edilmediği büyük önem arz eder. Gelir vergisine göre tahakkukun oluşması için gelir ve giderlerin kesinleşmiş olması gerekir. Gelir vergisi kanununa göre 7 çeşit gelir kaleminde tahakkuk esas alınır. Bu gelir kalemleri şöyle sıralanabilir;

1. Ticari kazançlarda

2. Zirai kazançlarda

3. İşçilere yapılan maaş ödemelerinde

4. Serbest meslek kazançlarında

5. Ticari işletmeye dahil olan gayrimenkul sermaye iratlarında

6. Menkul sermaye iratlarında

7. Sair kazanç ve iratlarında

 KDV Tahakkuk kaydı

Alıcılar tarafından mal satana ödenen vergiye KDV. denir. Tıpkı alıcılar gibi işletmeler de KDV öderler. Müşteriden tahsil ettikleri KDV'nin geriye kalan kısmını vergi dairelerine ödemeleri zorunludur. İşte buna KDV tahakkuk kaydı denir. Mahsup kayıtlara göre işletmelerin bunu her ay sonunda ödemesi gerekir. İşletmeler bir ay içerisinde aldıkları ve ödedikleri KDV'yi  muhasebe kayıtlarına geçirerek gerekli hesaplamaları yaparlar.