2020’de pandemi ile iş dünyasının gündeminde zirveye yerleşen dijital dönüşüm

Dijital dönüşümü tanımlayıp hangi yollarla gerçekleştirilebileceği konusunda yönlendirici misyon edinen binlerce makale, “teknolojideki gelişmeler” ibaresinin bulunduğu konuşma metinleri, sektörlerin gündemindeki onlarca teknoloji: Büyük veri, bulut, derin öğrenme, chatbot, yapay zeka, IoT, Blockchain, RPA (Robotik Süreç Otomasyonu), VR… Teknolojinin ve dijital dönüşümün odak noktasında olduğu tüm bu konular Covid-19 salgını ile birlikte yön değiştirdi.  Gündem maddeleri pandemi kelimesi ile birlikte anılıp gelişmeler pandemiye göre değerlendiriliyor. Sahi pandemi döneminde Türkiye dijital dönüşümde nasıl bir noktaya geldi?

Türkiye 11 Mart tarihinden beri tüm dünyanın hazırlıksız yakalandığı ölümcül Covid-19 ile mücadele ediyor. Bu süreçte kepenkler kapandı, mali düzenlemelere gidildi, süreçler ertelendi, iş yapış şekilleri değişti. Dijital dönüşümün en önemli avantajı olan “zamandan ve mekândan bağımsız çalışma” ertelenebilecek bir yöntem olmanın ötesinde gereklilik olarak kabul edildi ve benimsendi.

Yazılım dünyayı yedi

Yazılım sektörü düşük yatırımla yüksek istihdam ve katma değer sağlıyor. Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’nın yüzde 0,5 ile 2,7 oranında yükselmesini sağlayan yerli yazılımlar ülkelere yeni fırsatlar yaratıyor. Yazılımın büyüme ve sürdürülebilir sistemler oluşturmadaki etkisinin farkında olan ülkeler yazılımı önemli bir ihracat kalemi olarak görüyor ve yazılım sektörünü destekliyor.

Bir ülkede lisanssız yazılım kullanımının fazla olması yazılım geliştirme konusundaki zayıflığı gösteriyor. Yapılan araştırmalar Türkiye’de lisanssız yazılım oranının yüzde 61 olduğunu gösteriyor. Dijital dönüşümün itici gücünün yazılım sektörü olduğu göz önünde bulundurulduğunda milli yazılımlara daha çok destek verilmesi gerektiği anlaşılıyor. Nitekim 11 Mart tarihinden bugüne farklı aşamalarına tanıklık ettiğimiz pandemi sürecinde yazılımların ne denli önemli olduğu yeniden gündeme geldi. Uzaktan çalışma, uzaktan öğrenme, uzaktan eğlence ve uzak hizmetlerdeki artış destek yazılımlarına duyulan ihtiyacı gözler önüne serdi. Böylece ünlü girişim kapitalisti Marc Andreessen’in “yazılım dünyayı yiyor” sözünün doğru olduğuna pandemi sürecinde bir defa daha şahit olduk. Corona günlerinde özellikle video konferans yazılımları artış gösterdi.

Ar-Ge faaliyetlerinin yönü değişti

Ürünün kalitesini yükseltmek ve üretimin maliyetini düşürmek amacıyla yapılan Ar-Ge çalışmaları yenilik ve teknoloji politikası unsurlarının başında geliyor. Ar-Ge çalışmaları için yapılan harcamalar ülkenin üretim ve ekonomide ne kadar büyüyebileceğinin göstergesi oluyor. Türkiye’nin Ar-Ge harcamasının GSYH içindeki payı artış göstermekle birlikte halen OECD ülkelerinin yaklaşık yüzde 2,3 gerisinde kalıyor.

Ar-Ge harcamalarının ve yatırımlarının artması 2023 hedeflerinin temelini oluşturuyor. Covid-19 süreci de hedefin yenilikçi çalışmaların öneminin gün yüzüne çıkmasına sebebiyet verdi ve teknoloji firmalarının çalışmaları önem kazandı. Pandemi ile mücadele sürecinde Kalkınma Ajansları, TÜBİTAK ve KOSGEB gibi kurumlar özel destek programları yayımladı. Bu programlar Ar-Ge çalışması yapan Teknopark firmaları tarafından rağbet gördü. Özellikle sağlık teknolojileri, eğitim teknolojileri ve dijital çalışma alanı için yapılacak AR-GE çalışmalarına destek verileceği bildirildi.

Yeni dijital alışkanlıklar

Pandemi süresince iş yapma şeklinin değişmesi ve evde geçirilen sürenin artmasıyla birlikte e-ticaret hizmeti veren işletmelerin yoğunluğu artış gösterdi. Öyle ki daha önce internetten satışı olmayan çözüm ve uygulamalara olan ilgi yüzde 1400 arttı. E-ticaret sitesi olmayan şirketlerin yüzde 62’si e-ticarete yöneldi. Online dersler, sanal spor kulübü, canlı sohbet, sanal ürün deneme gibi aktiviteler artış gösterdi. Yapılan araştırmalara göre sosyal medyada harcanan süre de artış gösterdi. Kullanıcılar yüzde 352 daha fazla içerik paylaştı. Video akış platformlarında ortalama kullanıcı sayısında yüzde 113’ün üzerinde artış gözlendi.

Pandemi online ödemeye talebi artıyor

Pandemi döneminde nakit paranın bulaş riskini artıran unsurların başında gelmesi online alışverişin ve temassız ödeme yöntemlerinin tercih edilmesine sebebiyet verdi. Veriler temassız ödeme adedinin 2019’a göre yaklaşık 3 katına çıktığını ve 2,5 milyon adet temassız özellikli kartın ilk defa kullanıldığını gösteriyor. Şifresiz işlem limitinin 250 liraya yükseltilmesi de temassız ödeme ve online alışverişe olan ilgide etkili oldu.

Sonuç değerlendirmesi

Pandemi sürecinde dijital dönüşümün bir zorunluluk olduğu, şirketlerin teknolojik temellerinin sağlam olması gerektiği, müşteriye ulaşmak için farklı alternatifler geliştirilmesinin gerekliliği, sosyal medyanın gücünün hafife alınmaması gerektiği anlaşıldı. Dijital dönüşüm kültürünü benimseyen ve dönüşüm felsefesini edinen, karar alma sürecini hızlı bir şekilde gerçekleşebilen ve inovasyon odaklı hareket edebilen şirketler süreci zararsız atlatabildi.

Tüketici alışkanlıklarının değişmesiyle birlikte değer kaybeden endüstrilerin dijital sektörde faaliyete geçmesi bekleniyor. İş dünyasında benimsenen uzaktan çalışma sürecinin trend haline gelmesi bekleniyor. Özellikle medya, sağlık, alışveriş ve eğlence sektörlerinde dijital hizmetlerin çok daha fazla kullanılması öngörülüyor. Yeni normal sürecinde dijital süreçlerin olgunlaşması ve inovatif düşüncelere daha çok önem verilmesi, girişimcilik ekosisteminin de büyümesi bekleniyor.

Türkiye’nin dijital dönüşümü için üst seviyede sahiplenilecek bir strateji ve yol haritasına ihtiyaç duyuluyor. Uluslararası rekabette geri planda kalmamak için uluslararası standartlara uyumlu olacak şekilde düzenlemelerin yapılması, mevzuatlara uygun yerli yazılımların desteklenmesi önem taşıyor.

Kurumunuzun dijital dönüşümdeki yerini öğrenmek için Logo D.O.S.T. (Dijital Olgunluk Seviye Tespit) anketini doldurabilirsiniz. Ayrıca Logo dijital dönüşüm hizmetlerisayfasından da daha fazla bilgiye ulaşabilirsiniz.